Aliya İzetbegoviç: Bosna’nın Unutulmaz Lideri

Bağımsız Bosna Hersek’in ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzetbegoviç, ölümünün 21. yılında fikirleri ve mücadelesiyle anılıyor. Örneğin, eski Yugoslavya’da Müslüman Boşnakların hakları için mücadele etti. Bu nedenle, iki kez hapse girdi. İzetbegoviç, 19 Ekim 2003’te vefat etti.

Gençlik yıllarından itibaren Boşnakların eşitlik mücadelesini sürdürdü. Ayrıca, 1990’larda Sırp ve Hırvatların Bosna Hersek’i paylaşma planlarına karşı çıktı. Bağımsızlık savaşına liderlik etti. 8 Ağustos 1925’te Bosanski Samac’ta doğdu. Üç yaşında ailesiyle Saraybosna’ya taşındı. Burada eğitim aldı ve Müslümanlara yönelik ayrımcılıkla mücadele etti.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Hırvatistan’daki Ustaşa rejimi Bosna’yı ilhak etti. Müslümanları “Hırvat” ilan etti. Ancak, İzetbegoviç bu görüşe karşı çıktı. Öte yandan, Çetnikler Müslümanları hedef aldı. İzetbegoviç, “Genç Müslümanlar” oluşumunda öne çıktı. Bu grup, Boşnakların bilinçlenmesi için çalıştı.

Savaş sonrası Yugoslavya’da sorunlar devam etti. Bu yüzden, 1946’da tutuklandı. Üç yıl hapis yattı. Çıktıktan sonra ziraat fakültesine başladı. Daha sonra hukuk okudu ve mezun oldu. 1949’da Halida ile evlendi. Üç çocuğu oldu: Leyla, Sabina ve Bakir.

Tito döneminde insan hakları için yazılar yazdı. Örneğin, “İslam Deklarasyonu”nu 1970’te yayımladı. Bu eser yüzünden 1983’te 14 yıl hapse mahkûm edildi. Cezaevinde “Özgürlüğe Kaçışım” kitabını yazdı. 1988’de afla serbest kaldı.

1990’da Demokratik Eylem Partisi’ni kurdu. Bosna Hersek’in başkanı oldu. Ayrıca, 1992’de bağımsızlık referandumu gerçekleşti. Sırplar katliam başlattı. İzetbegoviç, halkı direnişe çağırdı. Savaş 1995’te Dayton ile bitti. Ülke bağımsızlığını kazandı.

İzetbegoviç, 2000’de sağlık sorunları nedeniyle görevlerini bıraktı. 19 Ekim 2003’te vefat etti. Saraybosna’daki Kovaçi Şehitliği’ne defnedildi. Fikirleri hâlâ yaşıyor. Daha fazla bilgi için Bosna Hersek tarihi sayfasını ziyaret edin. Dünyadan haberler için buraya bakabilirsiniz.